μςζεψ λξδ ωιεϊψ μϊιπεχ μιπεχ αΰετο δξιθαι
μςζεψ λξδ ωιεϊψ μϊιπεχ μιπεχ αΰετο δξιθαι

ξδ ζδ αλμμ "φδαϊ"?

πϊηιμ αζδ ωφδαϊ ΰιπδ ξημδ, ΰμΰ ϊιΰεψ ωμ πψΰεϊ δϊιπεχ. μτι ηεξψϊ δξφα, ξημιθιν ΰν ιω ΰε ΰιο φεψκ αθιτεμ. φδαϊ πεφψϊ αωμ δφθαψεϊ αγν ωμ αιμιψεαιο, τιβξπθ φδεα ωξβις ξτιψεχ ϊΰι γν ΰγεξιν ιωπιν. δϊτψχεϊν ωμ ϊΰι γν ΰγεξιν ιωπιν δεΰ ϊδμικ πεψξμι, εδαιμιψεαιο ωπεφψ αγψκ λμμ ΰιπε βεψν μφδαϊ ξωεν ωδεΰ ξςεαγ αϊδμικ ηιμεσ δηεξψιν αλαγ, εδλαγ ξςαιψ ΰεϊε μϊεκ δξςι εξων ψεα δαιμιψεαιο ξετψω ξδβεσ αφεΰδ. ςν ζΰϊ, ϊιπεχ αο ιεξε μςιϊιν χψεαεϊ ξτϊη φδαϊ αιξιε δψΰωεπιν, ξωεν ωδΰπζιν αλαγ ωΰηψΰι ςμ ηιμεσ ηεξψι δαιμιψεαιο δεΰ ξςθ αερψι. ιϊψ ςμ λο, μϊιπεχεϊ ψαιν ωζδ ςϊδ πεμγε ιω ιεϊψ ϊΰι γν ΰγεξιν ξΰωψ μξαεβψιν, εμλο ϊΰιν ψαιν ιεϊψ ςεαψιν τιψεχ αλμ ζξο πϊεο. απερσ, ψαιν ξο δϊΰιν δμμε ΰσ ωεπιν ξϊΰιν ωμ ΰγν αεβψ αλκ ωδν ξϊτψχιν ξεχγν ιεϊψ. ζδ λξεαο ξεαιμ μδιεεφψεϊ ωμ ιεϊψ αιμιψεαιο αβετε ωμ δϊιπεχ. ΰν δϊιπεχ πεμγ ξεχγν ξγι ΰε μηευ αςχαεϊ μιγδ χωδ, ΰε ωδιπε ϊιπεχ μΰξΰ ρελψϊιϊ, ΰε ϊιπεχ ςν ξρτψ ξεβαψ ωμ ϊΰι γν ΰγεξιν αϊδμιλι τιψεχ (λτι ωιλεμ μχψεϊ αξφα αε ιωπδ ΰι δϊΰξδ αιο ρεβ γν δΰν εδϊιπεχ), ΰζ ψξϊ δαιμιψεαιο αγν δϊιπεχ ςωειδ μςμεϊ ξςαψ μψξεϊ δψβιμεϊ.

ωπι ρεβιν ωμ φδαϊ

δλαγ ξωπδ ΰϊ δψλα δαιμιψεαιο λκ ωπιϊο ιδιδ μδεφιΰε ξδβεσ γψκ δξςιιν (αιμιψεαιο ωςαψ ΰϊ δωιπει πχψΰ αιμιψεαιο ξριρ ΰε αιμιψεαιο ιωιψ). ΰν, μςεξϊ ζΰϊ, δλαγ ΰιπε ξϊτχγ αφεψδ θεαδ, λτι ωξϊψηω αξδμκ ζιδεξιν ξρειξιν, ΰε ωιω ηριξδ αγψκ ωαδ δαιμιψεαιο ξεςαψ ξδλαγ μξςιιν, δαιμιψεαιο δξριρ ςμεμ μδφθαψ αγν εμβψεν μφδαϊ. λΰωψ ζδ χεψδ, δαιμιψεαιο δξριρ ξετις αωϊο εδετκ ΰϊ φαςε μηεν. ωϊο αφας ηεν δεΰ ριξο ηωεα ωδφδαϊ ΰιπδ "ψβιμδ". φδαϊ ωπβψξϊ ξδφθαψεϊ αιμιψεαιο ξριρ, ΰε "φδαϊ τϊεμεβιϊ", διΰ ξφα ηψιβ, ωιω μδϊιιηρ ΰμιε εμηχεψ αιρεγιεϊ εαΰετο ξιιγι.

"φδαϊ τιζιεμεβιϊ" μςεξϊ ζΰϊ, ζδ ξφα ωαε ιωπδ δφθαψεϊ ωμ αιμιψεαιο ωθψν ςαψ ΰϊ ϊδμικ δωιπει ςμ ιγι δΰπζιν αλαγ (δαιμιψεαιο δξφθαψ αξχψδ ζδ πχψΰ αιμιψεαιο αμϊι ξριρ ΰε αιμιψεαιο αμϊι ιωιψ). φδαϊ τιζιεμεβιϊ ΰιπδ ξφα ηψιβ. διΰ ξϊηιμδ ραια διεν δωπι μηιιε ωμ δϊιπεχ, εξβιςδ μωιΰδ ραια διεν δωμιωι ΰε δψαιςι εμΰηψ ξλο ξϊηιμδ μδιςμν.

φδαϊ ημα ΰν (λαιλεμ)

ιωπε ξφα διγες αλιπει φδαϊ ημα ΰν. ΰσ ΰηγ ΰιπε ιεγς ξδ δεΰ δβεψν δξγειχ μφδαϊ ημα ΰν. ξφα ζδ ξεβγψ λξφα ωαε δϊιπεχ δεΰ αο ωαες μτηεϊ, ςεμδ διθα αξωχμ αΰξφςεϊ δπχδ αμαγ, επιϊο μψΰεϊ δψαδ ιφιΰεϊ, ξϊο ωϊο ωχεσ εαωτς, εδϊιπεχ πψΰδ αξφα λμμι θεα. αΰετο ξςπιιο, μψαιν ξο δϊιπεχεϊ ςν φδαϊ ημα ΰν ιω βν λο φδαϊ τιζιεμεβιϊ ξεβαψϊ. μςιϊιν, ζιδεξιν αωϊο ΰε ϊϊ ϊτχεγ ωμ αμεθϊ δϊψιρ ωμ δϊιπεχ, ελο ξρτψ ξημεϊ πγιψεϊ ςεγ ιεϊψ, ςμεμεϊ μβψεν μΰεϊδ δϊξεπδ. ωιΰδ ωμ φδαϊ ημα ΰν πφτδ αβιμ 10-21 ιεν, ΰκ διΰ ςωειδ μδιξωκ βν ηεγωιιν ΰε ωμεωδ. φδαϊ ημα ΰν διΰ ξφα πεψξμι. μςιϊιν πγιψεϊ, ΰν αλμμ, ιδιδ φεψκ μδτριχ ΰϊ δδπχδ. ψχ μςιϊιν ψηεχεϊ θιτεμ λμωδε, λβεο τεθεϊψτιδ, δεΰ αΰξϊ δλψηι. ΰιο ψΰιεϊ μλκ ωφδαϊ ζε βεψξϊ μαςιδ λμωδι μϊιπεχ. δπχδ μΰ φψιλδ μδιτρχ "ςμ ξπϊ μΰαηο". ΰν δϊιπεχ ξϊτϊη ιτδ αδπχδ ξδωγ αμαγ, ΰιο ωεν ριαδ μδτριχ αδπχδ ΰε μϊϊ με ϊερτεϊ.

δψςιεο ωιω ξωδε μΰ αργψ ςν δϊιπεχ, λΰωψ ξϊτϊηϊ φδαϊ, πεας ξδςεαγδ ωδξεγμ ωμ ψεαπε μδϊτϊηεϊ ϊχιπδ ωμ ϊιπεχ ξαερρϊ ςμ δϊτϊηεϊν ωμ ϊιπεχεϊ δπιζεπιν ξϊημιτι ημα, εΰπε λετιν ΰϊ δ"πεψξδ" ςμ δϊιπεχ διεπχ εςμ ΰξε. φεψϊ ηωιαδ ζε, ωδιΰ λξςθ ΰεπιαψρμιϊ αχψα ΰπωι ψτεΰδ, αΰξϊ δετλϊ ΰϊ δδιβιεο ςμ ψΰωε. εΰλο, ϊιπεχ δπιζεο ξϊημιτι ημα ξψΰδ ριξπι φδαϊ ψχ μςιϊιν ψηεχεϊ μΰηψ δωαες δψΰωεο μηιιε, ελωξετιςδ φδαϊ, ζδ αγψκ λμμ ξεψδ ςμ λκ ωιω ξωδε μΰ αργψ. μλο, δϊιπεχ διεπχ ωξψΰδ ριξπι φδαϊ βεψν μγΰβδ εΰπε ξψβιωιν ω"ξωδε ηιια μδιςωεϊ". ςν ζΰϊ, ΰπε ψεΰιν ωψεα δϊιπεχεϊ δαψιΰιν ωιεπχιν αΰετο αμςγι εξεφμη, εςεμιν αξωχμ, ξψΰιν ριξπι φδαϊ βν αβιμΰι ηξιωδ ςγ ωιωδ ωαεςεϊ εΰτιμε ξΰεηψ ιεϊψ. δωΰμδ, μξςωδ, φψιλδ μδιεϊ δΰν ζδ πεψξμι λΰωψ ΰιππε ψεΰιν φδαϊ αιιμεγ εδΰν διςγψ δφδαϊ φψιλδ μδγΰιβ ΰεϊπε?

μχψιΰδ περτϊ:
δλμ ςμ ϊζεπδ αδπχδ
ιιςευ δπχδ: ςμ δϊδμικ εηωιαεϊε
δγψκ διωψδ μςχεξϊ δβγιμδ
ΰικ μδςωιψ ξζεο μϊιπεχεϊ?

φδαϊ δπεαςϊ ξηερψ αημα ΰν

ψξεϊ αιμιψεαιο βαεδεϊ ξδψβιμεϊ ΰε φδαϊ ωπξωλϊ ζξο ΰψεκ ξδψβιμ ςμεμιν μδϊψηω αβμμ ωδϊιπεχ ΰιπε ξχαμ ξρτιχ ημα. ζδ ςωει μδιεϊ αωμ ςιλεα α"λπιρϊ δημα" ΰφμ δΰν (ΰκ ΰν δϊιπεχ ιεπχ διθα αιξιν δψΰωεπιν ξφα ζδ ΰιπε ΰετιιπι), ΰε αωμ πδμι αιϊ ηεμιν ωςωειιν μδβαιμ ΰϊ δδπχδ, ΰκ δραιψεϊ δβαεδδ αιεϊψ διΰ ωζδ πεας ξλκ ωδϊιπεχ ΰιπε ξηεαψ μωγ λψΰει εμλο ΰιπε ξχαμ ΰϊ δημα ωπξφΰ αωγ. λΰωψ δϊιπεχ ξχαμ ξςθ ημα, ιωπο ιφιΰεϊ μςιϊιν ψηεχεϊ εαλξειεϊ χθπεϊ, λκ ωδαιμιψεαιο ωδιδ αξςι ωμ δϊιπεχ πρτβ ξηγω ΰμ ϊεκ δγν αξχεν μφΰϊ ξδβεσ γψκ τςεμϊ δξςιιν.

λξεαο ωδγψκ δθεαδ αιεϊψ μξπες φδαϊ δπεαςϊ ξηερψ αημα ΰν διΰ μεεγΰ ωδδπχδ ξϊηιμδ εξϊαρρϊ λξε ωφψικ. μΰ φψικ μδτριχ ΰϊ δδπχδ ΰε μϊϊ αχαεχιν λθιτεμ ψΰωεπι αφδαϊ δπεαςϊ ξξηρεψ αημα ΰν. μδιτκ, ΰν δϊιπεχ ιεπχ διθα, δΰλμεϊ ϊλετεϊ ιεϊψ ςωειεϊ αςφξο μδεψιγ ΰϊ ψξεϊ δαιμιψεαιο αξδιψεϊ ψαδ ιεϊψ. ΰν ϊιπεχ ιεπχ αΰετο ωΰιπε ξρτχ, ριες μΰν εμϊιπεχ αδιφξγεϊ θεαδ μωγ ςωειδ μΰτωψ μϊιπεχ μιπεχ αιςιμεϊ ψαδ ιεϊψ εαλκ μχαμ ιεϊψ ημα. γηιρϊ δωγ αζξο δδπχδ, ςμ ξπϊ μδςαιψ ιεϊψ ημα μϊιπεχ, ςωειδ βν διΰ μςζεψ. ΰν ωιτεψ δδφξγδ μωγ εγηιρεϊ ωγ ΰιπο ξωτψεϊ ΰϊ δξφα αΰετο ξρτχ, ςζψ δπχδ ιελμ μΰτωψ ΰϊ δωμξϊ δδΰλμεϊ αςεγ δϊιπεχ ξξωικ μδιεϊ ξεφξγ μωγ εηεεδ ΰϊ ηεειιϊ δΰλιμδ ληεειιϊ δπχδ αμαγ. αψβς ωλξειεϊ δημα ωδϊιπεχ ξχαμ ςεμεϊ, λκ βν πιϊο μφτεϊ μιεϊψ ιφιΰεϊ, ελκ μτιπει ψα ιεϊψ ωμ αιμιψεαιο ξδξςιιν εμδτηϊδ αψξϊ δφδαϊ.

τεθεϊψτιδ

δθιτεμ δπτευ αιεϊψ ααϊι δηεμιν μξφα ωμ φδαϊ αιιμεγ δεΰ ωιξεω αξλωιψ δτεθεϊψτιδ. ξλωιψ ζδ ξχψιο ΰεψ αθεεηι βμ ληεμιν. θιτεμ ζδ δετκ ΰϊ δαιμιψεαιο δαμϊι ξριρ ωωεχς αςεψ (εβεψν μβεεο δςεψ δφδεα) μϊεφψ ωιλεμ μδιεϊ ξετψω ξδβεσ αχμεϊ ιϊψδ, γψκ δξψδ εαΰξφςεϊ ξςψλϊ δωϊο (εαλκ "ςεχσ" ΰϊ δλαγ δμΰ αωμ). αγψκ λμμ, αθιτεμ δτεθεϊψτιδ, δϊιπεχ ωελα, μμΰ αιβεγ, λωδΰεψ αξψηχ  20-30 ρ"ξ ξβετε (ΰηψϊ διςιμεϊ ιεψγϊ αΰετο ξωξςεϊι). ςιπι δϊιπεχ ξλερεϊ λγι μδβο ςμιδο ξτπι δΰεψ ειω μλρεϊ ΰϊ ΰιαψι δξιο ωμε.

ηωεα μζλεψ ωβν λΰωψ ξθτμιν αϊιπεχ ατεθεϊψτιδ, ΰν ΰιο τςιμεϊ ξςιιν ξρτχϊ, λκ ωδαιμιψεαιο ΰιπε ξϊτπδ ξδβεσ, δεΰ ςμεμ μδιρτβ αηζψδ αγν. λκ ωαξχαιμ μθιτεμ, ηωεα ξΰεγ μεεγΰ ωδϊιπεχ ξχαμ ξρτιχ ημα ΰν ωιΰτωψ με δψαδ τςεμεϊ ξςιιν μτιπει δαιμιψεαιο ξδβεσ. τεθεϊψτιδ βν ξβγιμδ ΰϊ γψιωϊ δπεζμιν ωμ δϊιπεχ. ΰν ϊιπεχ ιεπχ διθα, δΰλμδ ϊλετδ ιεϊψ ιλεμδ αγψκ λμμ μςπεϊ ςμ γψιωδ ξεβαψϊ ζε. ςν ζΰϊ, ΰν μϊιπεχ ιω φεψκ αιεϊψ πεζμιν, ξεξμυ μδωϊξω αςζψ δπχδ λγι μϊϊ μϊιπεχ ΰϊ δδωμξεϊ. αξιγϊ δΰτωψ, ημα ΰν ωΰεα διΰ δϊερτϊ δψφειδ αιεϊψ, ςμ τπι ϊημιτι ημα.

θμι βρπψ διπδ ξγψιλϊ δπχδ ξερξλϊ CBC, δξϊξηδ αδλπδ μχψΰϊ δπχδ ειιςευ μΰηψ μιγδ, εαςαεγδ ςν ΰιξδεϊ μΰηψ δψιεο ςν ρλψϊ. ξΰξψ ζδ πρξκ ςμ λϊαιε ωμ γ"ψ β'χ πιεξο ελϊαιν ξϊεκ American Family Physician. ΰμ δΰϊψ ωμ θμι: www.taligassner.co.il, μιφιψϊ χωψ θμτεπι: 054-2079260.